„Suiseki to siła jednego, naturalnie ukształtowanego kamienia do poruszania wyobraźni i wywoływania szeregu artystycznych skojarzeń. Mówiąc inaczej poprzez przyglądanie się jednemu kamieniowi, dostrzeganie jego kształtu, koloru, wzoru i powierzchni, możemy doświadczyć patrzenia na krajobraz najbardziej niezwykłych fenomenów natury.” ArishigeMatsuura

Suiseki to skrót od „sansuikeiseki”, japońskiego terminu, który można przetłumaczyć jako „kamienie tworzące krajobrazy”. Jest to sztuka artystycznego eksponowania kamieni i skał, które swoim kształtem przypominają zarówno dzieła natury jak i człowieka, w tym zwierzęta, postaci, rośliny, krajobrazy, czy przedmioty. Tak samo jak drzewka bonsai, kamienie suiseki stanowią jeden z elementów w doskonały sposób ujmujących esencję japońskiej estetyki.

Określane czasem mianem hobby polegającego na dostrzeganiu w kamieniach różnych kształtów, suiseki nie do końca trzymają się tej kategorii, szczególnie w naszym zachodnim rozumieniu tego słowa. Łączą w sobie bowiem również znamiona tradycji, wywodzącej się w Japonii z XIV wieku, oryginalnie pochodzącej z Chin, ale to właśnie w Kraju Kwitnącej Wiśni doprowadzonej do perfekcji.

Kamienie wykorzystywane w sztuce tworzenia suiseki muszą spełniać określone wymagania. Tradycyjnie istnieje pięć czynników, które są brane pod uwagę: kształt, materiał, kolor, tekstura oraz „wiek”.

Kształt – kamień swoim kształtem powinien przywoływać proste skojarzenia z innymi wytworami natury, z rzadka człowieka (forma przypominająca stare chaty). Idealne suiseki powinny pod każdym kątem widzenia zachowywać równowagę i stanowić nawiązanie do tego samego kształtu.

Materiał – suseki powinny być wykonane z materiałów trwałych, które nie ulegają łatwemu uszkodzeniu i których formy nie można zmienić w prosty sposób. Powinny być twarde, ale idealnie jakby dawały wrażenie wiecznie delikatnie wilgotnych.

Kolor – w zasadzie dozwolone są wszystkie kolory pozostające w harmonii z naturą, ale najczęściej preferowane są ciemniejsze i przytłumione odcienie.

Tekstura – powierzchnia kamienia oryginalnie tworzona jest przez samą naturę, a następnie może być uwypuklona poprzez proces zwany yoseki.

Wiek – suiseki powinny sprawiać wrażenie starych, pochodzących sprzed setek lat. Za tę cechę również w równym stopniu może odpowiadać natura, jak i proces yoseki.

Yoseki oznacza dokładnie „hodowanie kamieni” i jest ludzkim czynnikiem nadającym kamieniom formy sztuki. Jest to długotrwały proces, który tak samo jak w przypadku drzewek bonsai polega na pielęgnacji i dużym skupieniu na szczegółach, w jednoczesnej współpracy z naturą. Proces rozpoczyna się od pozostawienia kamienia na zewnątrz i ciągłym „podlewaniu” go wodą oraz suszeniu na powietrzu. Dzięki dodatkowym czynnikom jak promienie słońca oraz działanie wiatru, kamienie w ten sposób zyskują indywidualny charakter.

W związku z tym, że suiseki mogą przybierać różne kształty, została stworzona klasyfikacja, odpowiadająca podstawowym formom kamieni.

Toyama-ishi – najbardziej znana forma suiseki, czyli kamień przypominający odległą górę. Japońskie przysłowie wręcz mówi, że „suiseki zaczynają się i kończą na toyama”. Sugeruje to, że zazwyczaj jest to zarówno najbardziej podstawowa, jak i najbardziej uznana forma tej sztuki.

Shimagata-ishi i Iwagata-ishi – obie nazwy wskazują na suiseki przedstawiające wyspy, gdzie druga nazwa odpowiada ściśle morskim klifom.

Tamari-ishi – kamienie przedstawiają zbiorniki wodne. W ich przedstawieniach bardzo ważne są równowaga oraz otoczenie kamienia.

Taki-ishi – kamienie przypominające wodospady. Woda przedstawiana jest poprzez jeden lub więcej białych strumieni żył, przebiegających w poprzek kamienia.

Doha – kamienie uformowane w kształcie płaskiej, otwartej przestrzeni, która przynosi na myśl równinę.

Kuzuya-ishi – kamienie kuzuya przypominają kształtem stare, rustykalne chaty i domki. Często wykorzystywane są jako dekoracja podczas ceremonii parzenia herbaty.

Sugata-ishi – suiseki w kształcie ludzi oraz zwierząt.

Monoyoseki – kamienie wyróżniające się ciekawym wzorem na powierzchni.